Beynəlxalq təşkilatların Qarabağ münaqişəsi dövründəki davranışları birbaşa Ermənistanın əlinə işləyirdi. Məhz bunun nəticəsi idi ki, Ermənistan işğalı 30 ilə yaxın davam etdi.
Beynəlxalq təşkilatların mövqeyi isə bu və ya digər formada Azərbaycan torpaqlarının işğal altında qalmasını şərtləndirirdi. Beynəlxalq Millətlər Təşkilatının (BMT) Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 4 qətnamənin kağız üzərində qalması, o cümlədən ATƏT-in Minsk qrupunun 28 ilə yaxın nəticəsiz vasitəçiliyi yalnız işğal faktının uzanmasına xidmət etdi.
Beynəlxalq təşkilatların bu fəaliyyəti Azərbaycan tərəfindən hər zaman ən yüksək səviyyədə etirazla qarşılanıb. Prezident İlham Əliyev də ötən gün Ağdamda Azərbaycan Milli Şəhərsalma Forumunun açılış mərasimində çıxışı zamanı bu məsələyə bir daha toxunub və vurğulayıb ki, işğalçılıq siyasəti yürütməklə Ermənistanın əsas hədəfi de-fakto vəziyyəti yerində dəyişmək və bununla Azərbaycanla danışıqlar prosesini sonsuz etmək idi:
“Məhz buna görə danışıqlar heç bir nəticə olmadan 28 il davam etdi. BMT, ATƏT kimi aparıcı beynəlxalq təşkilatların və digərlərinin Ermənistan qoşunlarının Azərbaycan ərazilərindən dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən qətnamə və qərarlar qəbul etməsinə, xüsusilə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 30 il ərzində kağız üzərində qalan 4 qətnaməsinə və Ermənistana sanksiyalar tətbiq etməklə bağlı bütün müraciətlərə baxmayaraq rəsmi İrəvan öz işğalçı siyasətindən əl çəkmədi”.
Göründüyü kimi, Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarla bağlı mövqeyi açıqdır. Beynəlxalq təşkilatların Ermənistanın əlinə oynaması faktını Azərbaycan heç bir zaman qəbul etməyəcək. Baxmayaraq ki, 28 illik fəaliyyətində heç bir irəliləyiş əldə etməyən ATƏT-in Minsk qrupunu Ermənistan və onun havadarları yenidən “diriltməyə” can atırlar. Minsk qrupu artıq ölü bir qurumdur və onun dirildilməsi münaqişənin həllinə deyil, əksinə, proseslərin yenidən uzadılmasına səbəb olacaq amildir.
Mövzu ilə bağlı danışan deputat Naqif Həmzəyev deyib ki, 90-cı ilin əvvəllərində Azərbaycan torpaqları Ermənistan tərəfindən işğal olundu:
“Azərbaycan torpaqları bu ərazilərdə yaşayışın yenidən mümkün olmaması üçün dağıdıldı, vandal siyasəti həyata keçirildi. Ən kədərli tərəf isə odur ki, 28 il müddət ərzində aparılan danışıqlar prosesi hər zaman Ermənistan tərəfindən pozuldu. Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həll olunması üçün yaradılan ATƏT-in Minsk qrupu isə faktiki olaraq regiona turistik səfərlər etdi. Təcavüzkar Ermənistana qarşı heç bir sanksiya tətbiq edilmədi. Ermənistan bu müddət ərzində Qarabağın, Şərqi Zəngəzurun bütün resurslarını istismar etdi, bu əraziləri özününküləşdirməyə cəhd göstərdi. BMT-nin 4 qətnaməsi də nə Ermənistan, nə də beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən yerinə yetirilmədi. 2020-ci ildə məhz Azərbaycan öz gücü hesabına beynəlxalq təşkiların edə bilmədiyini etdi. Hazırda isə bir milyona yaxın qaçqın və məcburi köçkünlərimizin o torpaqlara qayıtması üçün təxirəsalınmaz işlər həyata keçirilir”.
Deputat qeyd edib ki, Ermənistan proseslərin bu cür cərəyan edəcəyini gözləmirdi, Azərbaycanın öz torpaqlarını gerə qaytaracağına inanmırdı:
“Ancaq Azərbaycan bunu reallaşdırdı və nəticədə Ermənistanın vandal siyasəti üzə çıxdı. Baxmayaraq ki, Azərbaycan qalib tərəfdi, amma yenə də Ermənistana sülh əlini uzatdı. Regionda uzunmüddətli, dayanıqlı sülhün bərpası üçün real addımlar atdı. Təəssüflər olsun ki, Ermənistan hələ də regionda yaranan yeni reallıqları dərk etmir. Ermənistan 90-cı illərdə etdiklərini təkrarlamaq, ATƏT-in Minsk qrupun “diriltmək”, danışıqlar prosesini uzatmaq, vəziyyəti öz xeyirlərinə dəyişmək istəyir. Amma Azərbaycan kifayət qədər zaman, enerji itirib, keçmişdə baş verənləri təkrar yaşamaq istəmir. Azərbaycan başa düşür ki, beynəlxalq çağırışlar, qlobal tələblər var. Azərbaycan dünyaya inteqrasiya edən bir dövlətdir. Biz vətəndaşlarımızın sosial rifahının inkişafı üçün dayanıqlı sülhün vacibliyini anlayırıq. Bu baxımdan da ATƏT-in Minsk qrupunun və ya hansısa bir beynəlxalq təşkilatın Ermənistanın zaman udmasına xidmət edəcək vasitəçiliyini istəmirik. Biz Ermənistanın üçtərəfli Bəyanatın öhdəliklərini ən qısa zamanda yerinə yetirməyi, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya prosesini tezləşdirməyi və sülh anlaşmasını imzalamasını istəyirik. Ümid edirik ki, Ermənistan və revanşist qüvvələri bunu dərk edəcəklər və ən qısa zamanda bunlar reallaşacaq”.
Naqif Həmzəyev əlavə edib ki, işğaldan azad edilən ərazilərə səfər edəndə daşın daş üstə qalmadığını, tarixi abidələrin dağıdıldığını, dini abidələrimizə, qəbiristanlıqlarımıza qarşı təhqirlər edildiyini görürük:
“Biz Xocalı, Ağdaban, yüzlərlə kütləvi məzarlığın, 10 minlərlə şəhidimizin, minlərlə yaralımızın olmasına baxmayaraq keçmişə yox, gələcəyə baxmaq istəyirik. Onsuz da 44 günlük Vətən müharibəsində qisasımızı almışıq. Təkrar bu prosesləri yaşamaq istəmirik. Qarabağada 2 ilə yaxındır quruculuq işləri həyata keçiririk. Böyük şəhərlərin baş planlarını təsdiqləmişik. Artıq Ağdam şəhərində müasir tələblərə cavab verən “ağıllı şəhər” qurulur. Ağalı kəndinə ilk köçün şahidi olmuşuq. Qarabağda, Şərqi Zəngəzurda beynəlxalq hava limanlarının tikintisini reallaşdırmışıq. Çətin relyeflərdə tunellər, yollar çəkmişik. Bu isə yalnız 2 ilə baş verib. Bu isə o deməkdir ki, biz Qarabağı cənnətə çevirəcəyik, Azərbaycan dövləti öz iradəsini ortaya qoyub. Regionda sülhün bərqərar olmasını istəyən təşkilatlar, güclər yalnız və yalnız Ermənistana sanksiya tətbiq etməlidir, revanşist qüvvələrin baş qaldırmasına imkan verməməlidir və Azərbaycanın sülh təşəbbüsünü dəstəkləməlidir”.