İSTİQAMƏT: 6.3.5. Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə 44 günlük “Vətən Müharibəsi”ndə qazanılmış tarixi qələbə, Ermənistan tərəfindən törədilmiş sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, habelə müharibə cinayətləri ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması;
Azərbaycanın 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan və 44 gün davam edən Vətən müharibəsi nəticəsində dövlətin gücünü, xalqımızın mübarizə əzmini, sarsılmaz həmrəyliyini bütün dünyaya nümayiş etdirmiş oldu. Bu tarixi qələbə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən strateji siyasi kursun məntiqi nəticəsidir. Azərbaycan döyüş meydanında, siyasi-diplomatik müstəvidə və informasiya cəbhəsində mütləq qalibiyyət əldə edib.
Qələbəmizin üçüncü il dönümü yaxınlaşır. Kapituliyasiya aktına imza atan Ermənistanla bu müddət ərzində bir neçə platformada dəfələrlə liderlər səviyyəsində görüşlər keçirilsə də yekun sülh müqaviləsinin imzalanması rəsmi İrəvan tərəfindən müxtəlif bəhanələrlə hələ də ləngidilməkdədir. Azərbaycan ərazilərimizdə qeyri-qanuni şəkildə məskunlaşan erməni silahlı separatçı qurumlarının təxribatlarına qarşı adekvat cavab vermiş, anti-terror əməliyyatları həyata keçirmişdir. Sonuncu lokal anti-terror əməliyyatı ilə bütün ərazilərində tam suverenliyi təmin etməyi bacardı. Nəhayət oktyabrın 15-də Prezident İlham Əliyev Xankəndi, Xocalı, Əsgəran, Ağdərə və Xocavənddə Azərbaycan bayrağını qaldırdı.
Bu tarixi qələbəmizdən sonra sülh müqaviləsinin hələ də nə vaxt imzalanacağı sual doğurmaqdadır. Digər tərəfdən Avropa İttifaqının (Aİ) Cənubi Qafqaz üzrə nümayəndəsi Toivo Klaarın bölgəyə səfəri zamanı oktyabrın sonunda Aİ Şurasının rəhbəri Şarl Mişelin vasitəçiliyi ilə Prezident İlham Əliyev və Baş nazir Nikol Paşinyan arasında Brüsseldə danışıqların davam etdirilməsi razılaşdırılıb.
Maraqlıdır ki, oktyabrın 25-də baş tutması ehtimal edilən Brüssel görüşünün müsbət nəticəsi olacaqmı?
Mövzu ilə bağlı açıqlama verən Milli Məclisin deputatı Hikmət Babaoğlu bildirdi ki, Azərbaycan sülh danışıqlarından heç vaxt imtina etməyib:
“44 günlük Vətən müharibəsindən dərhal sonra sülh müqaviləsinin imzalanması məsələsi gündəliyə gətirilsə də, rəsmi İrəvan müxtəlif bəhanələrlə prosesdən yayınıb. Hazırda Avropa İttifaqının sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində çağırışına baxmayaraq Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Avropa Parlamentindəki çıxışı rəsmi İrəvanın sülhə hazır olmadığını göstərir. Çünki Azərbaycanın hələ də işğal altında qalan 8 kəndi var. Nikol Paşinyanın isə bu məsələ ilə bağlı aydın mövqeyi yoxdur. Qərbi azərbaycanlıların öz tarixi torpaqlarına qayıtması ilə bağlı çağırışları da cavabsız qalıb. Eyni zamanda, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası ilə bağlı məsələyə də aydınlıq gətirilməyib. Paşinyanın irəli sürdüyü 1975-ci il xəritəsi ilə bağlı artıq Azərbaycan XİN-in qəti mövqeyi var. Sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya prosesi bir xəritə üzərində müəyyənləşdirilə bilməz. Çünki bu hüquqi əsaslar yaradan digər material və xəritələrə əsaslanmalıdır. Digər tərəfdən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı da Ermənistan dəqiq mövqe ortaya qoymur. Bu məsələlər həllini tapmasa, sülh müqaviləsi ilə bağlı danışmaq bir qədər çətin olacaq”.
Milli Məclisin deputatı Naqif Həmzəyevin fikrincə, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini bərpa etməsindən sonra sülh üçün əsas maneələrdən biri aradan qalxmış oldu:
“Ermənistan hakimiyyəti üçün rahat qərar vermə imkanı yarandı. Rəsmi İrəvan üzərinə götürdüyü öhdəliyi özü yerinə yetirə bilmədiyi üçün Azərbaycan məcburiyyət qarşısında qalaraq lokal anti-terror tədbirləri həyata keçirdi və separatizmin kökünü torpaqlarımızdan tamamilə kəsdi. Qarabağla bağlı artıq heç bir problem yoxdur. Ermənistan hakimiyyəti bu ağır yükdən qurtuldu. İndi isə digər öhdəliklərin yerinə yetirilməsi vacibdir. İlk növbədə, Naxçıvan və Zəngilan arasında kommunikasiyanın yaradılması, Azərbaycanın 8 kəndinin geri qaytarılması, Qərbi azərbaycanlıların öz ata-baba yurdlarına geri qayıtması və sərhədlərin delimitasiya-demarkasiya məsələlərinin həll edilməsidir. Brüsseldə baş tutacaq görüşdə həmin məsələlər ətrafında müzakirələrin aparılması gözləniləndir. Eyni zamanda, hər iki tərəfin irəli sürdüyü şərtlər, təkliflər bir daha müzakirə olunacaq. Bugünə qədər müəyyən razılıqlar əldə edilib. Sonrakı mərhələdə də həlli vacib olan mövzular ətrafında da ortaq məxrəc tapmaq mümkün olacaq. Eyni zamanda, Ermənistanın Azərbaycana təzminat ödəməsi məsələsi də müzakirə olunacaq məsələlərdən biridir. Rəsmi İrəvanın həqiqətən də sülh istəyəcəyi, prosesə töhfə verəcəyi təqdirdə yaxın zamanda sülh müqaviləsinin və ya sülhə gedən yolda irəliləyiş olaraq baza prinsipləri özündə əks etdirən sənəd imzala bilər. Bu da iki tərəfli və üçtərəfli kommisiyaların işini daha da sürətləndirə və nəticə etibarı ilə birgəyaşayışı mümkün edə bilər. Hər şey Ermənistanın səmimiliyindən asılıdır”.