Fevralın 18-də Münhen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində "Dağları aşmaq? Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin qurulması" mövzusunda plenar iclas keçirilib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan və Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili Almaniyada keçirilən 59-cu Münhen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində təşkil olunan paneldə məruzəçi qismində iştirak ediblər.
Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, biz Avrasiyada sülhün bərqərar olmasını istəyirik:
“Hesab edirəm ki, Azərbaycan və Ermənistan uzun müddət çəkmiş toqquşmadan uzaqlaşmanı nümayiş etdirməli, qarşılıqlı ədavət və düşmənçiliyə son qoymalıdırlar. Hazırda biz Ermənistan ilə Azərbaycan arasında sülh sazişi üzərində çalışırıq. Ümid edirik ki, biz bu işi gec yox, tezliklə tamamlayacağıq. Düşünürəm ki, bu, ciddi tarixi fikir ayrılığına malik olan ölkələrin bir araya gəlməsi və düşmənçilik səhifəsinin bağlanmasında yaxşı nümunə ola bilər”.
Qeyd edək ki, bu görüş tarixi əhəmiyyəti ilə seçildi. Çünki ilk dəfədir ki, Münxen Təhlükəsizlik Konfransı vasitəsilə Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan rəhbərləri bir platformada görüşdülər. Bəzi analtiklər hesab edir ki, bu, Qafqazda yeni bir üçtərəfli platformasının yaranmasının başlanğıcı ola bilər.
Milli Məclisin deputatı Naqif Həmzəyev açıqlamasında bildirib ki, Münxen Təhlükəsizlik Konfransında Cənubi Qafqazda sülh və sabitliyin təmin edilməsi üçün təşkil olunmuş müzakirələr dünya ictimaiyyəti tərəfindən çox maraqla qarşılandı:
“Çünki Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra Cənubi Qafqazda yerləşən Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan rəhbərləri bir araya gəlməmişdi. Xarici işlər nazirləri səviyyəsində belə bir görüş baş tutsa da, rəhbərlər səviyyəsində görüş olmamışdı. Hərçənd ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev “3+3” formatını təklif etmiş, regionda sülhün, əmin-amanlığın və daimi stabilliyin qorunub saxlanılması üçün variantlar axtarışında olmuşdu.
Həmçinin, Gürcüstanın siyasi rəhbərliyi də Azərbaycan və Ermənistan rəhbərləri arasında körpü rolunu və Tiflisdə üçtərəfli görüşün baş tuta biləcəyinin siqnallarını vermişdi. Ancaq bu reallaşmamışdı. Düşünürəm ki, Münxen Təhlükəsizlik Konfransında belə bir formatda görüşün baş tutması alqışlanmalıdır.
Biz Cənubi Qafqazı öz evimiz hesab ediriksə, regionda sülh və əmin-amanlıq istəyiriksə, burada olan tərəflər arasında heç kimin vasitəçiliyi olmadan razılıq əldə edilməlidir. Üstəlik, biz Cənubi Qafqazı digər ölkələrdən daha yaxşı tanıyırıq. Hesab edirəm ki, qarşılıqlı etimad şəraitində sülhü və əməkdaşlığı daha yaxşı təmin edə bilərik. Bu baxımdan, Münxen Təhlükəsizlik Konfransında hər üç ölkə rəhbərinin iştirak etməsi yaxşı haldır.
Ancaq biz bu formatın nəticələrinin müsbət olmasını istəyiriksə, ilk növbədə Ermənistanın üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməsinə nail olmalıyıq. Çünki 2 il ərzində Ermənistan-Azərbaycan arasında sülhün əldə edilməsi, kommunikasiyaların açılması və Azərbaycan ərazisində yaşayan erməni əsilli vətəndaşların cəmiyyətimizə inteqrasiya olunması üçün çox müsbət addımlar atmışıq. Təəssüflər olsun ki, Ermənistan tərəfi hər dəfə müxtəlif bəhanələrlə bu yaxınlaşmanın qarşısını alaraq təxribatlar törədib”.
Millət vəkilinin fikrincə, rəsmi İrəvan götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirsə və Bakı ilə münasibətləri prosesi uzatmadan normallaşdırarsa, yaxın gələcəkdə Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan rəhbərlərinin Tiflisdə görüşü də baş tuta bilər:
“Bu, üçtərəfli formatdakı əməkdaşlığı daha da inkişaf etdirilə bilər. Düşünürəm ki, bu formatın uğurlu olması daha çox Ermənistan üçün əlverişlidir. Çünki Ermənistan hazırda həm Azərbaycandan, həm də Gürcüstandan asılı vəziyyətdədir. Faktiki olaraq, Ermənistanın Rusiya, Avropa və Asiyaya birbaşa çıxışı yoxdur.
Bu baxımdan, İrəvan Bakı və Tiflislə münasibətlərinin yaxşılaşdırılmasına üstünlük verməlidir. Hazırda Ermənistan-Türkiyə münasibətlərində yaxınlaşma meyilləri var, ancaq İrəvan qətiyyətli addım atmalı və havadarlarından bu məsələlərə görə razılıq almalıdır. Belə olacağı təqdirdə, Cənubi Qafqaz dövlətlərinin birlikdə əməkdaşlıq modelinin formalaşdırması mümkün olacaq”.